ជំងឺរលាកតំរងនោម ដែលជាជំងឺពេញនិយមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ព្រោះជំងឺនេះជាប្រភេទជំងឺដែលបណ្តាលមកពីមេរោគពីខាងក្រៅ។ តាមធម្មតាតំរងនោមរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ពុំមានឡើយសុំបីតែបាក់តេរី គឺស្អាត, លោកអ្នកដឹងទេថាទឹកនោមយើងរាល់ថ្ងៃនេះស្អាតជាងទឹកដែលយើងផឹកឆ្ងាយណាស់ ប៉ុន្តែដោយសារតែវាមានជាតិផ្សេងៗដែលខ្លួនយើងចោល​ដែលមិនមែនជាបាក់តេរី​ ដូចជា អាម៉ូញាក់ ជាតិអ៊ុយរេ ជាតិក្រេអាទីនីន និង ជាតិផ្សេងៗទៀត ដូចនេះហើយបានជាយើងមិនអាចបរិភោគវាបាន។​

មេរោគដែលជាប្រចាំរកឃើញនៅពេលដែលមានជំងឺនេះ ភាគច្រើនគឺជាពពួក Escherichia coli​ ។
នៅពេលដែលមានការរលាកគេសង្កេតឃើញថាមានអាការៈដូចជា៖

• ក្រហាយនៅពេលបត់ជើង
• មានចេញជាទឹកខ្ទុះមកតាមទឹកនោម ឬ​ ចេញមកជាឈាម
• នោមចេញតិចៗ
• ពេលខ្លះអាចមាន ក្តៅខ្លួន ញាក់ ឬ អាចមានការឈឺចាប់នៅម្តុំថ្ងាសពោះ

កត្តាដែលអាចអោយមានជំងឺនេះគឺ៖

• អាចមានមេរោគចូលនៅពេលមានការរួមភេទ
• ចំងាយនៃបង្ហួរនោម ដូចនេះហើយបានជាស្ត្រីអាចមានភាគរយ​មានជំងឺនេះ ខ្ពស់ជាងមនុស្សប្រុស
• អាចមកពីមានភាពមិនប្រក្រតីនៃតំរងនោម
• មានជំងឺប្រចាំកាយដូចជា ទឹកនោមផ្អែម និង ម្តាយដែលមានទំងន់
• មានការដោតសុងនោម នៅពេលដែលអ្នកវះ ឬ នៅពេលដែលចូលពេទ្យ​ (តែភាគច្រើនមិនអីទេ អោយតែសុងនោមនោះស្អាត និង​មិន​ទុកយូរពេក)
• លាងជំរៈកន្លែងនោះមិនបានស្អាតល្អ

ការការពារ

• ពិសារទឹកអោយបានច្រើន (ទឹកសុទ្ធ ឬ ទឹកដាំពុះ) យ៉ាងតិច 1.5 លីត្រ ក្នុងមួយថ្ងៃ
• ហាមស្លៀកខោដែលតឹងជ្រុល
• ការពារកុំអោយមានការក្ដៀន
  • វាជាកត្តាមួយដែលជួយអោយការរលាកតំរង់នោមនៅតែកើតមានឡើងវិញ ក្រោយពីអ្នកព្យាបាលហើយ​ ដូចនេះអ្នកត្រូវពិសារអាហារណាដែលមានជាតិទឹក ជាតិហ្វៃបឺ បន្លែ និង ផ្លែឈើ
• ត្រូវតែស្អាតជានិច្ច​ ត្រូវលាងដៃជានិច្ច
• ចំពោះស្ត្រីត្រូវប្រើកន្សែងដែលជូត២ផ្សេងគ្នា គឺ ១សំរាប់ប្រដាប់ភេទ ១សំរាប់រន្ធនោម
• នៅពេលដែលមានការរួមភេទ បើអាចទៅរួចត្រូវតែបត់ជើងតូចភ្លាម ព្រោះដើម្បីលាងទឹកកាមចេញពីបង្ហួរនោម វាអាចបង្កអោយមានមេរោគ
• ត្រូវបត់ជើងតូចភ្លាមៗ ដោយមិនទុក
• ក្រោយពីបត់ជើងធំ ត្រូវជូតពីមុខទៅក្រោយ ព្រោះបើជូតពីក្រោយមក មុខ យើងនឹងនាំយកមកជាមួយនូវ បាក់តេរី។

ចំពោះការព្យាបាល យើងខ្ញុំមិនបានលើកមកនិយាយទេ បើសិនជាអ្នកមានអការៈទាំងនោះអ្នកអាចទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យតែម្តងទៅ កាន់តែឆាប់កាន់តែល្អ។